Wij begeven ons nu een heel stuk noordwaarts, tot we in het gebied rondom Dijon komen, vanouds een gebied met veel kerken en kloosters. Want daar lag het koninkrijk Bourgondië, in de Middeleeuwen zeer machtig en welvarend. Het lag ingeklemd tussen het naar macht strevende Frankrijk en het oppermachtige Duitse keizerrijk.
Ook Nederland heeft enkele eeuwen tot het Bourgondische koninkrijk behoord. We herinneren ons uit de vaderlandse geschiedenis de namen van Philips de Goede en Karel de Stoute. Ietwat ten zuiden van Dijon ligt het stadje Autun. Naast vele overblijfselen uit de Romeinse tijd trekt vooral de Romaanse kerk onze aandacht. De “St. Lazare” is door de eeuwen heen goed bewaard gebleven.
Kijkt u maar eens naar de prachtige voorgevel met een ongeëvenaarde afbeelding van het laatste oordeel.
De kerk dateert net als de kerken van St. Gilles en Arles uit het midden van de 12e eeuw. Zij was de hoedster van de relikwieën van Lazarus. Volgens een legende zouden Lazarus en zijn zusters Marta en Maria van Palestina naar Zuid Frankrijk zijn gekomen. Lazarus zou de eerste bisschop van Marseille zijn geworden. Vanuit de Provence zou hij een begin hebben gemaakt met de kerstening van Frankrijk. Zo zijn zijn beenderen in Autun terecht gekomen. Vast staat, dat Lazarus al in de 10e eeuw in Autun werd vereerd, terwijl Maria Magdalena haar plek had gevonden in het naburige Vezelay, waar tegelijkertijd ook zo’n schitterende romaanse kerk is gebouwd.
Het is een geweldige aanblik, als je voor de kerk staat: eerst Maria en daarboven Christus in al Zijn majesteit op Zijn troon binnen het ovaal van de mandorla.
Op de rand staat ingebeiteld:“Ik alleen orden het al, Ik alleen kroon de verdienste; die misdaden begaat, berecht en bestraf Ik”. Het eerste gedeelte wordt uitgebeeld in de scènes met de uitverkorenen in het timpaan links en op de latei daaronder.
Het tweede deel zien we uitgebeeld in de scènes met de verdoemden, rechts, dat is dus aan de linkerhand van Christus,
“Me judce” staat daar in het Latijn: “Mij komt het oordeel toe, Ik berecht en bestraf de zielen op de jongste dag”.
Vier engelen dragen de mandorla, het teken van Christus’ waardigheid, de twee onderste staande en de twee bovenste zwevend, met het hoofd naar beneden.
Boven het hoofd van Christus zijn twee medaillons aangebracht, die de zon en de maan symboliseren. Links van Christus zien we boven de tronende Maria en rechts van Hem twee figuren, waarschijnlijk Elias en Henoch, die levend ten hemel werden opgenomen. Misschien zijn het ook Johannes en Jakobus. En onder hen nog een apostel met een boek, dat zou Mattheüs kunnen zijn. Dan zijn de negen figuren aan de andere kant de overige negen apostelen. Helemaal links staat Petrus. Hij is groter dan de anderen en duidelijk herkenbaar aan de twee grote sleutels, die hij boven zijn schouder draagt. De een opent de toegang tot het hemelrijk, de ander tot het dodenrijk. Petrus staat met zijn rug naar de anderen toe, omdat hij de hemel bewaakt en de uitverkorenen de poort opent.
Op de rand tussen het tympaan en de latei is te lezen:
“Die geen goddeloos leven leidt, zal verrijzen en voor hem zal het eeuwig daglicht schijnen”.
Dit wordt zichtbaar gemaakt in de reliëfs boven en onder deze in scriptie. Allereerst zien we links onder op de latei een reeks van graftomben uitgebeeld, waaruit de doden opstaan bij het klinken van de bazuin. Eens als de bazuinen klinken! Aan de linker kant staan beneden en boven twee engelen met een bazuin. Rechts is dat precies zo. Nu begint het laatste oordeel, de bazuinen gaan klinken.
In het midden, recht onder de voeten van Christus, scheidt de aartsengel Michaël met het zwaard de uitverkorenen en de verdoemden.
De volgende keer gaan we verder.
Wat is internet toch een mooi medium. Wij zijn vorig jaar in Autun geweest en waren onder de indruk. Uw bijdrage laat alles terugkomen in onze herinnering en bovendien lezen we nu wat het latijn betekent! Bedankt. Hans en Marijke Oremus
Bedankt voor jullie reactie. Maar het stukje dat jullie gelezen hebben, is nog maar het begin. Er komen nog een paar stukjes over Autun met mooie foto’s. Let maar op! Leuk, dat julie daar ook zo genoten hebben! Ja, het is een parel uit een ver verleden (1200). Wat konden de mensen toen al mooie kunst maken hé? Vele groeten, Ds.Kroes.
ik moet deze opdracht voor school maken, en er staat : je ziet op de afbeelding Jezus christus, hij zit op de troon en verwelkomt de doden. hij wijst met zijn hand naar links en naar rechts. wat is hiervan de bedoeling ?
ik snap het echt niet, ik heb al die verhaaltjes gelezen en snap het niet. wil iemand antwoord geven op mijn vraag ?
🙂
Heel flauw hoor Kim!
Dan Lisa! Die neemt de tekst serieus! Lsa, ga naar Google en type in “het laatste oordeel)
De dag van het laatste oordeel is óók de dag van de grote scheiding.Daarover lezen we in Matt.25:31
“Wanneer de Mensenzoon komt, omstraald door luister en in gezelschap van alle engelen, zal hij plaatsnemen op zijn glorierijke troon. Dan zullen alle volken voor hem worden samengebracht en zal hij de mensen van elkaar scheiden
zoals een herder de schapen van de geiten en de rammen van de bokken scheidt”
De schapen verzamelde de herder aan zijn rechterhand. Die konden rustig buiten blijven in de kooi, omdat ze een warme vacht hadden.
De geiten hadden zo’n warme vacht niet. Daarom werden die door de herder in een spelonk gebracht. Bovendien waren de bokken niet zo gemakkelijk. Ze konden erg bokkig zijn en agressief worden tegen de rammen.
Daarom moest de herder ze ’s avonds allemaal scheiden: rammen bij de rammen en bokken bij de bokken
Zo zal het ook zijn op de dag dat Jezus terugkomt. Er zal dan een grote scheiding komen tussen mensen. De grote vraag voor ons op de dag van het eindgericht is: Hebben wij in onze medemens -in -nood de gestalte van de levende Heer herkend? Hebben we hem daarom geholpen?. Hebben wij geparticipeerd in de oeverloze barmhartigheid van de levende Heer? Of hebben we uitsluitend een ik-gericht leven geleid? Hebben wij deel aan de gaven het Godsrijk?
De herder kon de rammen en de bokken heel gemakkelijk uit elkaar halen en scheiden, want de schapen zijn wit en de geiten zijn zwart, de schapen hebben een warme vacht en de geiten niet.
Op deze foto houdt de herder een staf in de hand om ze de weg te wijzen. De stok met slingersteentjes waarmee hij afgedwaalde schapen terugriep zie je hier niet. Zie Ps 23 “Uw stok en uw staf die geven mij moed. Die moed is er ook in het eindoordeel, want de Rechter is de Redder en het is de dappere en goede Herder, die het oordeel uitspreekt.
De laatsten zullen de eersten zijn
Wij mensen lopen inderdaad het risico buitengesloten te worden, buiten het Koninkrijk van God (Luc.13:28).
Omdat wij niet goed genoeg geleefd hebben ? Omdat we een zondig leven geleid hebben ?
Geen sprake van want Jezus zegt in dit verband:Bedenk wel: er zijn laatsten die de eersten zullen zijn en er zijn eersten die de laatsten zullen zijn Luc.13:30).
Waar alles op aankomt is of we Jezus kennen. Of we een relatie van afhankelijkheid hebben ten opzichte van Hem.
Als dat niet het geval is zal de Rechter zeggen Ik ken jullie niet, waar komen jullie vandaan? Weg met jullie. (Luc. 13:27)
De grote scheiding op de dag van het gericht is door Jezus ook zinnebeeldig voorgesteld door het beeld van het sorteren van de goede en de slechte vissen door de Galilese vissers.
Jezus heeft dit sorteren zelf zeker gezien in Tabgha, daar zwommen de vissen vaak heen vanwege de warmwaterbronnen die daar waren.
Daar werden ze ook gevangen en gesorteerd. Goede vis en afvalvis
Maar de afvalvis mocht volgens de Mozaische wetgeving niet bewaard worden.
Beste meid, ga gewoon naar Google en type in “het laatste oordeel”. En bekijk al die mooie schilderstukken! Rechts is altijd de ereplaats naast God, bedenk dat wel. Aan de linkerkant komen de mensen die het niet gered hebben, de afvalligen, Geef daarom ook altijd rechts voorrang!
hoi
Welke stijl is dit gotisch ? het is voor school.
Beste Dellu,
nee, de kerk is niet gothisch, al zitten er uit latere eeuwen wel gothische elementen in. De kerk is gebouwd in de 11e/12e eeuw, is dus zuiver romaans.het stadhuis bevinden zich waardevolle handschriften en incunabelen.
Kathedraal St-Lazare
Wie in Autun naar de sporen van het Romaanse verleden zoekt, wordt rijkelijk beloond: de hele stad lijkt op een museum en geldt niet voor niets als een van de belangrijkste centra van Romaanse kunst in Bourgondië. Kort voordat Caesar de Galliërs op de nabij gelegen Mont Beuvray versloeg, werd de stad gesticht, en weldra groeide zij tot een grote Romeinse vestigingsplaats uit met tempels, aquaducten en machtige verdedigingstorens. Omstreeks het jaar 1000, op het hoogtepunt van de Romaanse kunst, was Autun niet alleen onderhevig aan de beïnvloeding van Cluny, dat in het christendom een overheersende rol speelde, maar ook gingen in omgekeerde richting van hier impulsen uit, waarvan de nawerking in de Bourgondische kunst te bespeuren is. Zo namen de cluniacenzer bouwmeesters de beroemde stadspoort, de Porte dArroux, tot voorbeeld voor hun eigen scheppingen. Een epitaaf, grafsteen, uit de tweede eeuw na Chr., het oudste christelijke document van Gallië, bewijst onder meer de ideologische betekenis van Autun in vroegchristelijke tijden.
Heilige Lazarus
Het heet dat in de11de eeuw het gebeente van de Heilige Lazarus, die met de Heilige Maria de Middellandse Zee overgestoken en in Marseille gestorven was, door de legendarische Girard de Roussillon naar Autun was gebracht. Van hun oorspronkelijke verblijfplaats, de Saint-Nazairekerk, is tegenwoordig niets meer terug te vinden. Dit kan de voorloopster van de Saint-Lazarekathedraal geweest zijn, die speciaal ter ere van de relikwieën tussen 1120 en 1140 was verrezen. Met haar grondplan en uiterlijke afmetingen die nog nadrukkelijk op de klassieke oudheid leunen, vormt de binnenruimte een schitterend voorbeeld van Romaanse sacrale, gewijde, bouwkunst, met een eigenaardige kracht en een bijna gotisch te noemen verticale beweging. Het is in wezen het werk van meester Gislebertus, die vooral door de schepping van het timpaan onsterfelijk werd.
Bedevaartskerk
Is een driebeukige, met een tongewelf gedekte kerk. De klokkentoren en de zijkapellen zijn gotisch. De kerk bevat zowel uit- als inwendig belangrijk beeldhouwwerk. Belangrijk zijn ook de kapitelen, zowel in de kathedraal als in de Salle Capitulaire.
De Saint-Lazarekathedraal was van begin af aan een bedevaartskerk, en wel een met een bijzondere betekenis. De pelgrims die hier bijeenkwamen, waren niet de van het geloof vervulde reizigers op weg naar Santiago, maar de door de maatschappij verstoten leprozen, die op de wonderlijke genezing door hun schutspatroon, de Heilige Lazarus, hoopten. In de leprozerieën van de voorsteden samengedreven, door ruiters met speren op afstand en tegelijkertijd bijeengehouden, werd de schare ellendigen naar de voor haar bestemde voorhal gedreven, waarboven het timpaan van Gislebertus zich verheft. En wat zij daar zagen was geen genadevoltrekking, geen belofte van troost en evenmin een verkondiging van de Blijde Boodschap, waarop ze volgens de kerkelijke wetten toch al geen recht hadden. Het was de aanschouwing van de verschrikkingen en de vervloeking van de jongste Dag, een weerspiegeling van hun eigen leven; hopeloos zowel op aarde als in de eeuwigheid.
Unieke timpaanUnieke timpaan
Dat dit behouden bleef, is te danken aan de wansmaak van de 18de eeuw. Uit onbehagen over de al te duidelijke beeldentaal met haar drastische voorstelling van de verschrikkingen, werd het resoluut in het gips gezet en volgens de toen heersende smaak bewerkt. Zodoende bleef het per ongeluk bewaard voor de vernietigende kracht van de Franse Revolutie. Zelfs de afgehouwen Christuskop werd op wonderbaarlijke wijze teruggevonden en kon na de opgraving op zijn oude plaats worden teruggezet. Dit timpaan, in zijn gehele opzet overeenkomsten vertonend met dat in Vézelay, bezit niets dat aan verlossing doet denken; het is niet lieflijk, maar veeleer een ,aangrijpend en indringend document van afgrijzen.
Succes met je verhaal voor school! Ds.Kroes/
pffff ik begrijp er niet zo veel van,
ik moet ook iets voor school maken uit deze site maar ik kan de antwoorden maar niet vinden…,
🙁
groeten
wat bedoeld jezus hij wijst lings en rechts ? 😐
Hallo,
Waar staat deze kerk? Ik snap het niet goed. Kan je mij helpen?
Beste Michel,
In Autun natuurlijk. Zoek maar op in Wikipedia! Groeten, ds.Kroes.
Tekst is onduidelijk :((
opdracht school … wie is “ik”? ik vermoed dat dat jezus was, neen ???!
Je ziet op de afbeelding Christus. Hij zit op zijn troon en verwelkomt de doden. Christus wijst naar links en naar rechts. Wat is hiervan de bedoeling?
een opdracht voor school. help? 😐