Kerken kijken – Sens

Helemaal in het Noord-Westen van Bourgogne ligt het oude stadje SENS. Op de route naar het Zuiden wil je er wel eens langs komen, van Sens ga je naar Auxerre en zo verder door naar het Zuiden. Het is een prachtig landschap met prachtige oude steden. We zeiden wel eens tegen elkaar, toen we met de caravan deze “binnen” wegen namen om ons naar Zuidelijker streken te spoeden: “Eigenlijk moesten we hier blijven, want er is zoveel moois te zien!”. Een keer hebben we ook een wat langer oponthoud gemaakt in Sens, aangetrokken als wij waren door de prachtige kathedraal.

De “St.Etienne” is misschien wel de oudste gotische kathedraal van Frankrijk. Het begin van de bouw dateert van 1140 n.C. Het is een voorbeeld geweest voor de bouw van de kathedraal te Canterbury. Vooral het koor, dat gebouwd is tussen 1175 en 1192, vertoont grote gelijkenis met Canterbury. De kerk heeft drie portalen met schitterend beeldhouwwerk, die van het midden en links worden tot het mooiste gerekend, wat de vroeggotische beeldhouwkunst heeft voortgebracht.

Beroemd zijn ook de kleurrijke vensters. De oudsten dateren uit de 13e eeuw ( links in de koor-omloop). Het zijn er vier, die verhalen van het martelaarschap van de aartsbisschop van Canterbury, St.Thomas Becket, het leven van St.Eustatius, patroonheilige van de jagers, en twee gelijkenissen van Lucas: de verloren zoon en de barmhartige Samaritaan. Een andere belangrijke groep ramen dateert uit de 16e eeuw. Ze zijn te zien in de twee armen van het transept. Hier zien we de boom van Jesse, het leven van St.Nicolaas en het immense 6-armige roosvenster met het Laatste Oordeel, met boven aan het martelaarschap van St.Etienne. Aan de Noordzijde zien we geschiedenis van de patriarchen en 16 heiligen van Sens. In ’t bijzonder luisterrijk is het 5-armige roosvenster met het hemelse concert, die ons engelen laat zien, die spelen op allerlei muziekinstrumenten uit de vroegrenaissance

Dan zijn er ook nog de bijzondere glas-in-lood ramen uit de jaren 1530, aan de zuidkant van het middenschip. Zij vertonen afbeeldingen van St.Eutrope, de eerste bisschop van Saintes, en in de kapel van het Heilig Hart een voorstelling van de Maagd met het Kind in de hemel. Ook is daar een venster uit de 17e eeuw met de 8 patroonheiligen, 4 mannen en 4 vrouwen, en een 18e eeuws venster met Christus aan het kruis.

Voor meer foto’s van de St.Etienne in Sens, klik hier.

Tenslotte: wie St.Etienne is geweest, weet ik niet precies. Hij zal wel te maken hebben met de stichting van de kerk in Sens. Misschien was hij wel een martelaar. Ik heb het niet kunnen vinden. Als iemand, die dit artikel leest, iets meer kan vertellen over St.Etienne, dan graag hoor!
P.S. Op Internet vond ik nog een goed verhaal over Sens in het overzicht regio Bourgondië, dat ik graag overneem:
         
Sens ligt in het departement Yonne, aan de Yonne.
Eerst hoofdstad van de machtige Senonische Galliërs, aan wie de naam van de stad ontleend is, vervolgens van een Gallo-Romeinse provincie. De stad werd ommuurd en werd een belangrijke aartsbisschopszetel: sinds de 9de eeuw in het bezit van de titel Primaat van Gallië en Germanië, waren de prelaten van Sens, wier invloed reikte tot Parijs, Chartres, Orléans en Meaux, tot 1622 zeer machtig. Lodewijk de Heilige trouwde in 1234 in deze stad, toen Saint-Loup er aartsbisschop was; hier werd ook Abélard veroordeeld. Begunstigd door zijn ligging (tussen het Île de France en Bourgondië), nam Sens ook economisch in betekenis toe.
De stad wordt beheerst door de toren van de kathedraal, een van de mooiste gotische gebouwen in Frankrijk. Zij beschikt over fraaie oude woonhuizen (Maison Abraham, 16de eeuw, Rue de la République) en over restanten van een Gallo-Romeinse omwalling.

De Kathedraal (afb. zuidertransept) is bijna even oud als Saint­Denis. Aartsbisschop Henri Sanglior, een vriend van de heilige Bernardus van Clairvaux, begon met de bouw van deze metropool (aartsbisschoppelijke kerk) rond 1140. Het koor van de kathedraal was bij de wijding in 1164 voltooid, het schip tussen 1175-1180. De bouwmeester Martin Chambiges kwam met het grote transept aan het einde van de 15de eeuw gereed; in de 16de en de 18de eeuw werden kapellen toegevoegd. De drie beuken van de kerk, die tot de vroegste gotische kathedralen behoort, kondigen zich aan in de indrukwekkende façade.
Het oudste portaal, links (eind l2de eeuw), laat scènes zien uit het leven van Johannes de Doper en toont het feestmaal van Herodes, waarbij het jonge lichaam van Salome gehuld is in een nauwsluitend gewaad. Op de deurstijl van het hoofdportaal een indrukwekkende, gebeeldhouwde heilige Stefanus, wiens leven is uitgebeeld in het timpaan (13de eeuw). Het rechterportaal, vermoedelijk ontstaan ca. 1300, is versierd met beelden van profeten. In het timpaan scènes uit het leven van Maria (dood, opstanding en hemelvaart). De noordelijke toren (Tour de plomb), uit de late l2de eeuw, was tot in de vorige eeuw als klokkentoren te zien. De zuidelijke toren (Tour de pierre ) stortte na voltooiing van de kathedraal in en werd pas in de l6de eeuw weer opgebouwd. De portalen en façades van de transeptarmen zijn in flamboyante stijl opgetrokken.
De kathedraal heeft een groot schip, en geen galerijen; onder de sterk gebombeerde gewelven is een alternerend stelsel van pijlers en gekoppelde zuilen te zien. Het voeggotische gebouw beschikt over een serie prachtige vensters uit de late l2de tot de l7de eeuw. De roosvensters van de transeptarmen behoren tot de belangrijkste in de wereld. Het koor is afgesloten met een zeer fraai hek in Lodewijk XV-stijl, gemaakt door de Parijse smid Guillaume Doré. Het hek is in 1762 geschonken door kardinaal De Luynes, wiens wapen het draagt. Het door een baldakijn overdekte hoofdaltaar werd in 1742 door Servandoni voltooid. De kooromgang heeft straalkapellen en talrijke kunstwerken. In de kapel van de heilige Columba (18de eeuw) staat het mausoleum van de Dauphin, de zoon van Lodewijk xv, oorspronkelijk door Guillaume Coustou opgesteld in het midden van het koor. De beide vensters aan de linkerzijde van de Columba-kapel zijn, met hun blauwe achtergrond, buitengewoon fraai. Zij dateren uit de l2de eeuw. De kapitelen van de oudste kapel, gewijd aan Johannes de Doper, laten nog romaanse invloeden zien.
Ondanks de plunderingen bevindt zich hier een van de belangrijkste kerkschatten van Frankrijk. Heel bijzonder zijn de oude zijden stoffen waarin relieken werden gewikkeld; enkele daarvan dateren uit de 6de eeuw. Voorts mooi ivoorsnijwerk, voorwerpen van email, verscheidene sacrale sieraden en fraaie wandtapij­ten uit de l5de en de l6de eeuw.