Zij zalfde de voeten van Jezus

Het beste dat wij in ons leven kunnen doen is liefhebben. Het enige dat wij in ons leven moeten doen is liefhebben. Kunnen en moeten we dan niet allerlei dingen doen? Ja wel, natuurlijk. We kunnen bijvoorbeeld vandaag naar de kerk gaan, we kunnen ons er deze crisistijd op toe leggen even nog veel geld te verdienen door heel hard te werken; we kunnen dikke boeken gaan schrijven, geïnspireerd door de achter ons liggende Boekenweek; we kunnen gaan studeren of in de politiek gaan om het leven in Nederland beter te maken, Rita kan nog wel wat steun gebruiken. Dat kunnen we allemaal gaan doen, en als we zoiets doen, doen we dan eigenlijk niets? Inderdaad: als wij zulke dingen doen zonder liefde, dan doen wij niets. Het heeft dan geen kern, geen echte diepe inhoud. Het beklijft niet. Er zit geen eeuwigheid in. Het is eigenlijk allemaal prutswerk! Voor God heeft het dan geen betekenis, en dus heeft het in ’t geheel geen betekenis. Het enige, dat wij mensen in dit leven moeten doen is liefhebben. Als wij in de hemel komen, zullen we ook daar niets beters te doen hebben dan liefhebben.

De hemel bestaat immers uit liefhebben, God is liefde. God doet niets anders dan liefhebben. God kan niet anders dan liefhebben. Dat is juist Zijn heerlijkheid, de heerlijkheid van Zijn heerlijkheid. En wanneer mensen liefhebben worden zij in die heerlijkheid opgenomen, hebben zij contact met God, leven zij uit Zijn liefde. Wanneer mensen liefhebben, staan zij al in de hemel van God. Liefhebben is het einde! Paulus zegt niet voor niets: zo blijven dan geloof, hoop en liefde, maar de meeste van deze is de liefde (1 Kor.13). Het geloof is o zo waardevol, maar als het zich niet uitwerkt in de liefde, is het niets waard. Zo is het ook met de hoop.

Maar wat moeten wij dan liefhebben? Wie moeten wij dan liefhebben? Je kunt toch niet de hele wereld en alles wat daar in is liefhebben? Gods gebod is duidelijk: je moet je ouders liefhebben, en je levenspartner en je kinderen. Toch is ook die liefde soms een wankel geheel, getuige de vele echtscheidingen en het “Familiediner” van Bert van Leeuwen. Ook die liefde bevredigt niet helemaal, want in de diepste noden van onze relaties staat zij machteloos. De Bijbel wijst ons op God: hebt God lief! Ja, dat is het juist: maar God is zo groot en zo machtig! Wat moet ik als klein mensje tegenover die majestueuze God? Ik doe het altijd verkeerd. Ik sta onder het oordeel van God. Mijn schuld tegenover God wordt met de dag groter en zwaarder. Heb Jezus lief! Zou het dat niet zijn? Ja, dat is het helemaal! Hij is de vervulling van de Wet, Hij is Gods liefde in eigen persoon. Hij is ten volle het antwoord op onze vraag waar we met onze liefde naar toe moeten. In Hem ontmoeten we het liefdevolle hart van God.

Wij staan nu midden in de Lijdenstijd en we maken ons op om Jezus te vergezellen op Zijn bange tocht naar Getsemane en Golgota Zouden we dat wel kunnen zonder Hem lief te hebben? En Hem juist door dat lijden van het kruis voor ons meer en meer lief te krijgen?

Al tijdens Zijn leven hebben mensen dat ingezien. Een vrouw als Maria bijvoorbeeld, die Jezus de voeten heeft gewassen. De Arabieren hebben daar een goed spreekwoord voor: de ene palmboom groeit door de andere palmboom aan te zien. Misschien dat onze liefde vandaag wat gaat groeien door te kijken naar de liefde van die Maria. God geve ons daartoe een paar goede ogen!

Even aan de andere kant van de Olijfberg, een half uurtje van Jeruzalem, ligt het dorpje Betanië. Een mooi, zonnig plekje, heel rustig ook. Daar ontmoeten we de Heiland vrijdag ’s avonds, een week voor Pasen. Zijn tochtgenoten en discipelen hebben misschien bij bevriende inwoners van het dorp onderdak gevonden of in de buurt, in de vallei van de Kedron, hun tenten opgeslagen. Maar Jezus Zelf viert de sabbat in het huis van zijn vriend Lazarus. En dat is voor Hem een heerlijke verademing. Straks moet Hij alleen verder en Zijn beste vrienden zullen Hem verlaten. Maar hier is het nog gezellig, zo bij elkaar. Maria zit er stil bij. In zich zelf gekeerd, terwijl Marta zoals altijd druk in de weer is. Maria luistert naar wat Jezus vertelt, zij kijkt naar Hem en zij vergeet heel de rest. Maria heeft Jezus lief. In het Evangelie vinden we niemand, die Hem meer lief heeft gehad. Hoe is dat gekomen, die liefde voor Jezus bij Maria? Ik weet het niet. Hoe komt het, dat wij elkaar liefhebben, man en vrouw, ouders en kinderen en zo. U vindt het waarschijnlijk heel vanzelfsprekend. Maar zo is het niet. Het is een mysterie, waar alleen God het geheim van kent.

Als we ’t eens vroegen aan Maria zelf, hoe het komt dat ze Jezus heeft lief gekregen? Ik denk dat ze een kleur zou krijgen. Misschien zou ze zeggen: maar dat moet je mij niet vragen, vraag het aan Jezus, het is Zijn schuld. Hij toch is er de oorzaak van! Maria heeft het niet van zichzelf, Jezus heeft die liefde in haar hart uitgestort. Hij heeft door Zijn woord en daden beslag op haar gelegd. Dit is ook voor ons de weg. Wij krijgen Jezus niet lief door tegen ons zelf te zeggen dat het moet, omdat we anders verloren zouden gaan. Liefde laat zich niet opdringen. Liefde laat zich niet dwingen! Kijkt u maar naar die vele ongelukkige huwelijken. De beroemde Duitse dichter Goethe zegt ergens: een mensenhart is voor goud niet te koop; een mensenhart is slechts te koop voor een ander hart. Zo is het. Jezus heeft ons Zijn hart gegeven, Hij heeft ons Zijn leven gegeven. En als wij Zijn hart, Zijn leven, aannemen, dan geven wij Hem ons hart en ons leven terug. Ons laten liefhebben door Hem, dat wordt: Hem lief krijgen. Anders gaat het niet.

Hoe openbaart zich nu die liefde van Maria? Zij komt met een kruik, gevuld met heerlijke nardusolie en giet deze over Zijn voeten. Zij maakt vervolgens haar haren los en droogt daarmee Zijn voeten af. Zo is de liefde! Alles, ook het kostbaarste voor de ander over hebben. Met alleen luisteren kom je er niet. Liefde is meer dan alleen wat gevoeligheid, sentimentaliteit, romantisch gedoe. Liefde is veel meer dan lief doen. Liefde mag wat kosten, liefde is actief, met heel je hart en wezen. Liefde is nooit goedkoop, het opent je hart, maar ook je portemonnee. Liefde vraagt ook niet “waarom?” En de liefde antwoordt niet “daarom”. Zij doet alleen wat zij doet, omdat ze er toe de drang heeft.

Maria heeft haar zalf over Jezus uitgegoten, en wie weet wat ze daarbij gedacht heeft. Het was best een sensatie. De mensen, die er bij waren, zullen er van opgekeken hebben. Er is zelfs iemand, die mompelt: “Zonde toch, hoeveel arme mensen hadden daarmee niet geholpen kunnen worden?!” Dat is de stem van Judas, die de kas van de discipelenkring beheerde. Misschien had hij wel op een flinke bijdrage gerekend! Mensen zijn vaak zo onbarmhartig in hun kritiek, en meestal uit eigen belang. Maar Maria merkt daar niets van, zij gaat helemaal op in haar Jezus, de rest bestaat voor haar niet. Maar Jezus zal het wel gemerkt hebben, het zal Hem pijn gedaan hebben. Nee, het zijn niet enkel de Farizeeën en Schriftgeleerden, die Jezus aan het kruis hebben gebracht… Het zijn de Joden niet, ik ben het, ik kost Hem die slagen, die smarten en die hoon (Herv. Bundel Gez. 43). Vooral de penningmeestergeest, die ook mij eigen is. Rekenen, rekenen en nog eens rekenen, dat is onze zelfzucht, ons egoïsme. Bekijk het verstandig: die kruik was misschien wel driehonderd Euro waard geweest, waar een arm gezin toch mooi een maand van had kunnen leven. Verstandelijk gesproken had hij natuurlijk wel gelijk, maar de liefde ontbrak. Het was jaloezie en zelfzucht, waarom hij zo sprak, maar er was geen liefde bij. En zo gaat het met alle kritiek, die niet uit liefde voortkomt: zij heeft altijd ongelijk!

Alleen wat uit liefde gedaan wordt voor Jezus en de naaste zal blijven bestaan. De liefde vergaat nimmermeer, zegt Paulus. Wat de liefde doet is eeuwigheidswerk. Judas zegt: waartoe dat verlies? Verlies? Maria heeft juist door haar liefde dit grote wonder gedaan, dat ze die zalf die anders in een paar weken verdwenen was, eeuwigheidswaarde heeft gegeven. De kruik stond voor eeuwig leven! Luister maar, hoe Mattheüs deze geschiedenis overlevert: “Jezus zei: waarom vallen jullie deze vrouw lastig? Want zij heeft een goede daad aan Mij verricht. De armen hebben jullie immers altijd bij jullie, maar Mij hebben jullie niet altijd. Want toen zij deze mirre over mijn lichaam uitgoot, heeft zij dit gedaan om mijn begrafenis voor te bereiden. Voorwaar, ik zeg u, overal waar dit Evangelie verkondigd zal worden in de gehele wereld, zal ook tot haar gedachtenis gesproken worden van wat zij gedaan heeft.”

Van die liefdedaad spreken wij nog, ook vandaag hier. De liefde vergaat nimmermeer! Daarom, Gemeente, heb Jezus lief! Waar zijn onze liefdedaden? Waar is de heilige geestdrift van onze liefde, die zich aan niemand stoort dan aan Hem alleen? Laten we in deze Lijdenstijd toch bedenken, dat we Hem alleen ten volle kunnen liefhebben, wanneer ten volle Zijn liefde in ons wordt uitgestort en we onze eigen belangetjes vergeten. Maar staan we daar wel voor open? Voor die liefde van Jezus?

Cyrus, de Perzische veroveraar, had eens een jonge koning met zijn gezin gevangen genomen. In een goede bui riep hij die koning voor zijn troon en vroeg hem: wat geeft u mij, als ik uw kinderen vrijlaat? Antwoord: de helft van mijn bezittingen. En wat geeft u als ik u zelf vrij laat? Al wat ik heb, antwoordde hij. En wat geeft u, als ik uw vrouw vrij laat? En de gevangen koning keerde zich in diepe ontroering tot zijn vrouw en zei: voor haar geef ik mijn leven! Toen kwamen ze allemaal vrij. En de jonge koning sprak, toen ze naar huis terugkeerden, tot zijn vrouw over alle pracht en praal aan het hof van Cyrus. Maar de vrouw zei: ik heb er niets van gezien, ‘k had alleen maar ogen voor u, die uw leven voor mij wilde geven!

Jezus heeft Zijn leven niet maar voor ons willen geven, Hij heeft het ook gedaan. En nu is het aan ons ogen te hebben voor Hem alleen. Net als de palmboom, die groeit door de andere palmboom aan te zien. Als je kijkt naar Jezus, weet je precies wat je moet doen. Hoeveel voeten moeten er nog niet gezalfd worden?

Amen.