Helpende handen

Ik heb al eens geschreven, hoe belangrijk het is om in je verdriet niet alleen te staan. “Samen is niet alleen”.

Want je voelt je in je eenzaamheid al gauw in de steek gelaten.

In de eerste plaats is het bij die ander zijn al heel erg belangrijk. Laten zien, dat degene die een verlies geleden heeft niet alleen staat in dit verlies. Dat er iemand is, die mee-lijdt. Gedeelde smart is halve smart. Maar dan moet die wel echt gedeeld worden, althans voor een stukje meegedragen. Want echt delen is een te moeilijke opgave voor iemand, die het niet zelf heeft meegemaakt. Het nabij iemand zijn betekent ook aandacht, warmte, tederheid. Helpende handen. Dat je die ander werk uit handen neemt. Want er komt zoveel op je af, als je er opeens alleen voor staat. Mee-helpen, mee-denken, mee-huilen.

Vooral dat laatste is belangrijk, praten over het verlies en meehuilen. Wat komen er dan veel emoties los! Steeds maar weer hetzelfde trieste verhaal aanhoren en daarna stil te zijn, samen in gedachten. Je houdt elkaar vast en droogt elkaars tranen. En je neemt die ander werk en zorg uit handen. Niet dat die ander dat niet zelf zou kunnen doen. Maar daarmee wordt hem of haar ruimte gegeven om te rouwen, om mensen te ontvangen, om gesprekken te voeren, om samen naar het kerkhof te gaan.

We noemen zulke “helpende handen” wel “rouwarbeid”. Het kost een mens heel wat inspanning om rouwarbeid tot een goed einde te brengen. Daar wordt wel eens te licht over gedacht. Het is heel zwaar werk! En het kost veel tijd. Je maakt je zelf in alle opzichten ondergeschikt aan die ander. Soms is het niet duidelijk, wie hier het vóórtouw moet nemen. Eén van de kinderen? Een broer of zus? Of juist een buitenstaander: een goede buur, een vriend of vriendin? Meestal is het een samenspel tussen verschillende van deze mensen. In goed overleg is dan veel mogelijk en het maakt de moeilijke opgave ook wat lichter. Samen ben je immers sterker en kun je elkaar ook bijstaan en troosten. Gelukkig de mens, die zulke helpers om zich heen mag weten!

De eerste dagen van verdoving worden afgesloten met de begrafenis of crematie van de geliefde. Hij of zij, die achterblijft, wordt zich er dan nog meer van bewust dat het echt waar is. Dat geldt ook voor de kinderen en overige familie.

Dat de geliefde man of vrouw, het geliefde kind, de geliefde vriend of vriendin en wie het ook mag zijn, niet meer terug komt. Dan volgt er zeker een periode van leegte en eenzaamheid. Te sterker voel je dat, omdat na verloop van tijd ook de mensen meer en meer gaan wegblijven. Hoe belangrijk worden dan die helpende handen in je leven!